چرا باید از آنتی‌ویروس استفاده کرد؟

امروزه بدافزارها (Malware) به یکی از بزرگ‌ترین تهدیدهای سایبری برای کاربران تبدیل شده‌اند. این نرم‌افزارهای مخرب بدون اطلاع کاربر روی سیستم نصب شده و اهداف مختلفی را دنبال می‌کنند، از سرقت اطلاعات گرفته تا ایجاد اختلال در عملکرد دستگاه و سوءاستفاده از منابع آن. درک انواع مختلف بدافزارها و روش‌های حمله آنها می‌تواند به کاربران در محافظت از سیستم‌هایشان کمک کند.

یکی از شناخته‌شده‌ترین انواع بدافزار، ویروس‌های رایانه‌ای هستند. این بدافزارهای خودتکثیر‌شونده با تزریق کد مخرب به برنامه‌های سالم، انتشار می‌یابند و می‌توانند به تخریب داده‌ها، کاهش کارایی سیستم و حتی از کار انداختن آن منجر شوند. در کنار ویروس‌ها، تروجان‌ها نیز نوع دیگری از بدافزار محسوب می‌شوند که با ظاهری فریبنده و شبیه به نرم‌افزارهای مفید، کاربر را ترغیب به اجرا می‌کنند. اما پس از اجرا، امکان دسترسی مخفیانه مهاجم به سیستم را فراهم کرده و زمینه را برای سرقت یا حذف اطلاعات، کنترل دستگاه به‌عنوان بخشی از یک بات‌نت، یا جاسوسی از فعالیت‌های کاربر مهیا می‌سازند.

علاوه بر این، باج‌افزار یکی از مخرب‌ترین انواع بدافزار محسوب می‌شوند. این بدافزارها با رمزنگاری فایل‌های کاربر، از او درخواست پرداخت باج می‌کنند تا داده‌هایش را بازگرداند. مهاجمان معمولاً برای دریافت پول از ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند که قابل ردیابی نیستند و حتی در برخی موارد، پس از دریافت مبلغ، کلید رمزگشا را نیز ارائه نمی‌دهند؛ در نتیجه، قربانی ممکن است برای همیشه اطلاعات خود را از دست بدهد.

تهدید دیگری که اغلب در کنار بدافزارها مشاهده می‌شود، جاسوس‌افزارها هستند. این بدافزارها اطلاعات حساسی مانند رمزهای عبور و فعالیت‌های کاربر را به‌صورت مخفیانه جمع‌آوری کرده و به مهاجم ارسال می‌کنند. برخی از این برنامه‌ها حتی می‌توانند ضبط صفحه‌نمایش یا ضربه‌های صفحه‌کلید را انجام دهند و اطلاعات محرمانه را به سرقت ببرند.

همچنین یکی از روش‌های رایج توزیع بدافزارها، حملات فیشینگ است. اگرچه فیشینگ خود یک بدافزار محسوب نمی‌شود، اما مهاجمان از این روش برای فریب کاربران و دستیابی به اطلاعات آنها استفاده می‌کنند. در این نوع حملات، مهاجم با ارسال ایمیل‌ها یا پیام‌های تقلبی که ظاهراً از منابع معتبر مانند بانک‌ها یا شبکه‌های اجتماعی ارسال شده‌اند، کاربران را ترغیب می‌کند تا روی لینک‌های مخرب کلیک کنند، بدافزار دانلود کنند یا اطلاعات محرمانه‌ای مانند رمزعبور و اطلاعات بانکی خود را افشا کنند.

بر اساس گزارش‌های امنیتی، بخش قابل‌توجهی از حملات باج‌افزاری از طریق ایمیل‌های فیشینگ آغاز می‌شوند. به‌عنوان مثال، شرکت سیسکو اعلام کرده که ۸۰٪ از حملات باج‌افزاری که مورد بررسی قرار داده است، با یک ایمیل فیشینگ شروع شده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که آگاهی از روش‌های فیشینگ و اتخاذ تدابیر امنیتی مناسب، می‌تواند نقش مهمی در کاهش خطرات ناشی از این نوع حملات داشته باشد.

اهمیت استفاده از آنتی‌ویروس در برابر تهدیدات سایبری

همه این تهدیدات می‌توانند پیامدهای جدی برای کاربران داشته باشند؛ از دست رفتن اطلاعات ارزشمند مانند عکس‌های خانوادگی و اسناد کاری گرفته تا افشای اطلاعات مالی و هویتی یا حتی سوءاستفاده از سیستم شما برای انجام حملات گسترده‌تر. به همین دلیل، استفاده از یک آنتی‌ویروس قدرتمند برای محافظت از رایانه و اطلاعات شخصی امری ضروری است.

یک آنتی‌ویروس با پویش مداوم سیستم، فایل‌ها و برنامه‌ها را بررسی کرده و در صورت شناسایی کدهای مخرب، از اجرای آن‌ها جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، آنتی‌ویروس‌های پیشرفته امروزی دارای قابلیت‌هایی مانند فیلتر وب و ضد فیشینگ هستند که هنگام وب‌گردی، سایت‌های مشکوک یا صفحات جعلی را شناسایی و مسدود می‌کنند. برخی از این نرم‌افزارها حتی رفتار برنامه‌ها را تحت نظر می‌گیرند (تکنیک Behavior Monitoring) تا هرگونه فعالیت غیرعادی را تشخیص داده و متوقف کنند. به عنوان مثال، اگر یک پردازش مشکوک شروع به رمزگذاری انبوه فایل‌ها کند، که می‌تواند نشانه‌ای از حمله باج‌افزاری باشد، آنتی‌ویروس بلافاصله آن را شناسایی و متوقف می‌کند.

یکی دیگر از ویژگی‌های کلیدی آنتی‌ویروس‌ها، پایگاه داده امضای بدافزارها است. این پایگاه داده شامل کدهای شناسایی منحصربه‌فرد هر بدافزار است و با به‌روزرسانی‌های مستمر، امکان شناسایی جدیدترین تهدیدات را فراهم می‌کند.

آیا آنتی‌ویروس رایگان کافی است؟

شاید این سؤال برای شما پیش بیاید که آیا استفاده از یک آنتی‌ویروس رایگان کافی است یا باید نسخه پولی تهیه کرد. در واقع، سیستم‌عامل‌ها نیز تا حدی از کاربران در برابر تهدیدات محافظت می‌کنند. برای مثال، Microsoft Defender (ویندوز دیفندر سابق) که به‌صورت پیش‌فرض در ویندوز ۱۰ و ۱۱ فعال است، یک آنتی‌ویروس رایگان و قابل قبول محسوب می‌شود. این ابزار تا زمانی که آنتی‌ویروس دیگری روی سیستم نصب نشده باشد، از رایانه محافظت می‌کند و به‌محض نصب یک آنتی‌ویروس سوم‌شخص، به‌طور خودکار غیرفعال می‌شود.

با وجود پیشرفت‌های چشمگیر Windows Defender در سال‌های اخیر و کسب امتیازات خوب در آزمون‌های امنیتی، برخی تحقیقات مستقل نشان داده‌اند که برخی آنتی‌ویروس‌های رایگان دیگر، نرخ شناسایی بالاتری دارند و امکانات امنیتی بیشتری ارائه می‌دهند. در تست‌های انجام‌شده توسط آزمایشگاه‌های مستقل، برخی از این محصولات توانسته‌اند امتیاز کامل (۶ از ۶) در شاخص حفاظت را کسب کنند و حتی عملکرد بهتری نسبت به Windows Defender داشته باشند.

چرا باید به یک آنتی‌ویروس قوی‌تر فکر کنید؟

اتکا صرف به محافظت پایه‌ای کافی نیست. مجرمان سایبری روزبه‌روز از روش‌های پیچیده‌تری برای نفوذ به سیستم‌ها استفاده می‌کنند و داشتن یک لایه امنیتی قوی‌تر می‌تواند از بسیاری از حملات جلوگیری کند. خوشبختانه، برای داشتن این محافظت اضافی، نیازی به پرداخت هزینه ندارید؛ بسیاری از شرکت‌های امنیتی معتبر نسخه‌های رایگان آنتی‌ویروس خود را عرضه کرده‌اند که علاوه بر ارائه امکانات پایه، قابلیت‌های پیشرفته‌تری را نیز در اختیار کاربران قرار می‌دهند.

در ادامه، برخی از بهترین آنتی‌ویروس‌های رایگان برای ویندوز و مک را بررسی خواهیم کرد و ویژگی‌ها، مزایا و معایب هر یک را مرور می‌کنیم.

بهترین آنتی‌ویروس‌های رایگان برای ویندوز و مک

در این بخش، ۱۱ آنتی‌ویروس رایگان برتر را معرفی می‌کنیم که طیف وسیعی از قابلیت‌ها را ارائه می‌دهند. این برنامه‌ها از نظر قدرت شناسایی بدافزار، تأثیر بر سرعت سیستم، امکانات جانبی و سازگاری با نسخه‌های مختلف ویندوز و مک مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته‌اند.

برای انتخاب این لیست، از جدیدترین آزمایش‌های مستقل مانند AV-Test و AV-Comparatives و همچنین بررسی‌های وب‌سایت‌های معتبری چون PCMag استفاده شده است. توجه داشته باشید که بسیاری از این آنتی‌ویروس‌ها علاوه بر نسخه‌های ویندوز، از macOS نیز پشتیبانی می‌کنند و برخی از آن‌ها به‌صورت مشترک هر دو پلتفرم را تحت پوشش قرار می‌دهند.

در ادامه، هر یک از این محصولات را از نظر ویژگی‌ها، نقاط قوت و ضعف مورد بررسی قرار می‌دهیم تا بتوانید بهترین گزینه متناسب با نیازهای خود را انتخاب کنید.

Avast One (Avast Free)

Avast One Free نسخه رایگان سوئیت امنیتی جدید Avast است که برای ویندوز، مک، اندروید و iOS عرضه شده و حفاظت جامعی در برابر بدافزارها ارائه می‌دهد. این نرم‌افزار از موتور ضدویروس قدرتمند Avast (با بیش از ۲۰ سال سابقه در ارائه آنتی‌ویروس رایگان) بهره می‌برد و دارای حفاظت بلادرنگ در برابر ویروس‌ها، تروجان‌ها و سایر تهدیدات سایبری است.

علاوه بر اسکن فایل‌ها و نظارت رفتاری برای شناسایی بدافزارهای ناشناخته، این آنتی‌ویروس دارای محافظ وب است که سایت‌های آلوده و فیشینگ را شناسایی و مسدود می‌کند. ابزارهای جانبی این مجموعه نیز شامل VPN داخلی با پهنای‌باند محدود هفتگی، پاکسازی فایل‌های زائد و مدیریت رمزهای عبور پایه است که امکانات فراتر از یک آنتی‌ویروس رایگان معمولی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

💡 مزایا:

✅قدرت شناسایی بالا: کسب امتیازات عالی از چهار آزمایشگاه مستقل در زمینه شناسایی بدافزار، در حد محصولات پولی
✅حفاظت قوی در برابر فیشینگ: نرخ شناسایی سایت‌های فیشینگ نزدیک به ۱۰۰٪ در تست‌های امنیتی
✅پوشش چندسکویی: پشتیبانی از ویندوز، مک، اندروید و iOS با یک حساب کاربری
✅امکانات فراتر از یک آنتی‌ویروس ساده: ارائه ابزارهای اضافی مانند VPN، بهینه‌ساز سیستم و مدیریت رمزهای عبور در نسخه رایگان

💡 معایب:

❌ امکانات محدودتر در نسخه موبایل: نسخه‌های اندروید و iOS حفاظت کمتری نسبت به نسخه دسکتاپ دارند
❌ فاقد برخی قابلیت‌های پیشرفته فایروال: ویژگی‌هایی مانند کنترل عمیق ترافیک شبکه فقط در نسخه پولی Avast One در دسترس است
❌ محدودیت‌های VPN در نسخه رایگان: امکان انتخاب سرور دلخواه فقط برای کاربران پولی فعال است و کاربران رایگان تنها به سرور پیش‌فرض با حجم ترافیک محدود دسترسی دارند.

AVG AntiVirus Free

AVG که اکنون زیرمجموعه Avast محسوب می‌شود، از همان موتور آنتی‌ویروس قدرتمند Avast بهره می‌برد و حفاظت پایه‌ای مطمئنی را برای کاربران ویندوز و مک ارائه می‌دهد. این نرم‌افزار با رابط کاربری ساده و کاربرپسند، گزینه‌ای ایده‌آل برای کاربران مبتدی است.

علاوه بر اسکن ویروس و بدافزار، AVG Free دارای یک فایروال تقویت‌شده است که به‌صورت خودکار پیکربندی شده و نیازی به تنظیمات پیچیده ندارد. همچنین برخی قابلیت‌های جانبی مانند اسکن آسیب‌پذیری‌های سیستم و بررسی به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری در این نسخه گنجانده شده است. از دیگر مزایای آن، به‌روزرسانی خودکار پایگاه داده ویروس است که بدون نیاز به مداخله کاربر، سیستم را در برابر جدیدترین تهدیدات ایمن نگه می‌دارد.

💡 مزایا:

✅قدرت شناسایی بالا: کسب امتیازات عالی در تست‌های آزمایشگاهی مستقل و عملکرد قوی در شناسایی بدافزارهای واقعی.
✅فایروال یکپارچه و خودکار: برخلاف ویندوز دیفندر که تنظیمات پیشرفته آن پیچیده است، فایروال AVG بدون دردسر و به‌صورت خودکار تنظیم می‌شود.
✅امکانات جانبی کاربردی: اسکن لینک‌های مخرب، مسدودسازی وب‌سایت‌های آلوده و بررسی آسیب‌پذیری‌های سیستم.
✅کاملاً رایگان بدون محدودیت زمانی

💡 معایب:

❌ سرعت اسکن نسبتاً پایین: اسکن کامل سیستم نسبت به برخی رقبا کندتر بوده و اجرای اولین اسکن زمان‌بر است.
❌ تبلیغات برای ارتقا به نسخه پولی: برخی قابلیت‌های بهینه‌سازی سیستم که در رابط کاربری نمایش داده می‌شوند، کاربر را به ارتقا به نسخه پولی تشویق می‌کنند.
❌ افت جزئی در شناسایی URLهای مخرب: امتیاز AVG در جدیدترین تست‌های مقابله با وب‌سایت‌های آلوده نسبت به گذشته کمی کاهش یافته، اما همچنان در سطح قابل قبول قرار دارد.

Avira Free Security

اویرا یکی از قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نام‌ها در دنیای امنیت سایبری است و نسخه رایگان آن، Avira Free Security، به‌عنوان یک بسته امنیتی چندکاره شناخته می‌شود. این نرم‌افزار علاوه بر داشتن موتور آنتی‌ویروس قدرتمند برای شناسایی ویروس‌ها، تروجان‌ها و سایر بدافزارها، امکانات متعددی را نیز ارائه می‌دهد. از جمله این قابلیت‌ها می‌توان به VPN داخلی با ترافیک محدود ماهانه، مدیریت رمزهای عبور، ابزار مسدودسازی تبلیغات مزاحم در مرورگر، اسکن آسیب‌پذیری‌های سیستم و نرم‌افزارها و همچنین به‌روزرسانی خودکار درایورها و برنامه‌ها اشاره کرد. نسخه رایگان این نرم‌افزار برای ویندوز و مک در دسترس است، اما برخی از این ویژگی‌ها تنها به‌صورت محدود یا آزمایشی ارائه شده و برای بهره‌گیری کامل از آن‌ها، نیاز به ارتقا به نسخه پولی وجود دارد.

💡 مزایا:

✅قدرت شناسایی بالا: کسب امتیازات بسیار عالی در آزمون‌های شناسایی بدافزار توسط آزمایشگاه‌های مستقل
✅حفاظت پیشرفته در برابر فیشینگ: امتیاز ۱۰۰٪ در تست‌های شناسایی وب‌سایت‌های مخرب و جعلی طبق بررسی‌های PCMag
✅مجموعه‌ای از امکانات فراتر از یک آنتی‌ویروس ساده: شامل VPN، مدیر رمزعبور، ابزار بهینه‌سازی و … که همگی در یک نرم‌افزار رایگان ارائه شده‌اند.
✅رابط کاربری ساده و مدرن و اجرای سبک در پس‌زمینه که باعث کاهش تأثیر بر عملکرد سیستم می‌شود.

💡 معایب:

❌ بسیاری از قابلیت‌های اضافی کاملاً رایگان نیستند: برای مثال، VPN نسخه رایگان محدود به ۵۰۰ مگابایت در ماه است که تنها برای مرور سبک وب کافی خواهد بود.
❌ برخی امکانات به‌جای حل مشکل، کاربر را به خرید نسخه پولی تشویق می‌کنند: مثلاً اسکن عمیق حریم خصوصی فقط مشکلات را شناسایی می‌کند اما برای رفع آن‌ها نیاز به نسخه پولی است.
❌ فاقد فایروال اختصاصی و ضد هرزنامه: اگرچه کنترل فایروال ویندوز را در دست دارد، اما خود یک فایروال مستقل ارائه نمی‌دهد.

Bitdefender Antivirus Free

بیت دیفندر یکی از شناخته‌شده‌ترین شرکت‌های امنیت سایبری است که معمولاً در رتبه‌بندی آنتی‌ویروس‌ها در جایگاه نخست قرار دارد. نسخه رایگان Bitdefender Antivirus Free برای ویندوز عرضه شده و از همان موتور ضدبدافزار قدرتمند نسخه پولی بهره می‌برد. این نرم‌افزار به‌طور متمرکز روی شناسایی و حذف بدافزارها تمرکز دارد و فاقد قابلیت‌های جانبی اضافی است. پس از نصب، پایگاه داده آن به‌صورت خودکار به‌روزرسانی می‌شود و حفاظت بلادرنگ را فعال می‌کند. رابط کاربری این آنتی‌ویروس بسیار ساده و سبک طراحی شده است، به طوری که تنها یک داشبورد مختصر برای نمایش وضعیت امنیتی و اجرای اسکن در اختیار کاربر قرار می‌گیرد. این نسخه قابلیت محافظت از حداکثر سه دستگاه ویندوزی را با یک حساب کاربری دارد. نسخه‌ای با این مشخصات برای macOS ارائه نشده، اما بیت‌دیفندر یک Virus Scanner ساده در اپ‌استور مک عرضه کرده که تنها امکان اسکن دستی را دارد.

💡 مزایا:

✅قدرت شناسایی بالا: از همان موتور آنتی‌ویروس نسخه پولی استفاده می‌کند که در آزمون‌های AV-Test و AV-Comparatives امتیازات عالی کسب کرده است.
✅حفاظت قوی در برابر باج‌افزار: دارای مکانیزم اختصاصی مقابله با باج‌افزارها.
✅سبک و کم‌حجم: مصرف منابع کمی دارد و برای سیستم‌های قدیمی و ضعیف گزینه مناسبی است.
✅سادگی و سهولت استفاده: رابط کاربری ساده و فرآیند نصب آسان، بدون نیاز به تنظیمات پیچیده.
✅کاملاً رایگان و بدون تبلیغات: هیچ محدودیت زمانی یا نمایش تبلیغات آزاردهنده ندارد.

💡 معایب:

❌ فقط برای ویندوز: نسخه‌ای با این امکانات برای macOS و موبایل وجود ندارد.
❌ فاقد قابلیت‌های جانبی: ویژگی‌هایی مانند فایروال، VPN، کنترل والدین، مدیریت رمزعبور و اسکن زمان‌بندی‌شده در این نسخه موجود نیستند.
❌ عملکرد متوسط در برابر برخی بدافزارهای سفارشی: در برخی تست‌های عملی، تعدادی از بدافزارهای جدید را شناسایی نکرده است.
❌ نیاز به ایجاد حساب کاربری: برای فعال‌سازی نرم‌افزار، باید یک حساب در Bitdefender Central ایجاد کنید که ممکن است برای برخی کاربران ناخوشایند باشد.

Kaspersky Security Cloud Free

Kaspersky یکی از پرافتخارترین نام‌ها در دنیای امنیت سایبری است که همواره در آزمون‌های مستقل، امتیازات بالایی در شناسایی بدافزارها کسب کرده است. نسخه رایگان این نرم‌افزار با نام Kaspersky Security Cloud Free شناخته می‌شود و علاوه بر محافظت قدرتمند در برابر بدافزارها، ویروس‌ها و تهدیدات آنلاین، برخی قابلیت‌های سطح مجموعه امنیتی (Suite) را نیز ارائه می‌دهد. این آنتی‌ویروس رایگان از موتور ضدویروس پیشرفته کسپرسکی استفاده می‌کند که طبق گزارش‌های چهار آزمایشگاه مستقل امنیتی، نرخ شناسایی آن نزدیک به ۱۰۰٪ بوده و عملکردی در حد عالی (Perfect) دارد. همچنین، این نرم‌افزار در برابر حملات باج‌افزاری بسیار موثر عمل می‌کند و با جلوگیری از رمزگذاری غیرمجاز فایل‌ها، سیستم را در برابر این تهدید محافظت می‌کند. توانایی بلوکه کردن سایت‌های فیشینگ با دقت بسیار بالا از دیگر نقاط قوت این محصول است.

علاوه بر ویژگی‌های ضدبدافزاری، این نسخه رایگان برخی قابلیت‌های جانبی را نیز ارائه می‌دهد، از جمله مدیریت رمزهای عبور (با محدودیت)، شبکه خصوصی مجازی (VPN) با حجم روزانه محدود، و مدیریت سیستم از طریق فضای ابری کسپرسکی. همچنین، کاربران می‌توانند با استفاده از اپلیکیشن موبایل کسپرسکی، حفاظت پایه‌ای را برای دستگاه‌های اندرویدی و iOS خود نیز فعال کنند. این نسخه برای سه دستگاه قابل استفاده است. اگرچه نسخه رایگان اختصاصی برای macOS ارائه نشده، اما کاربران مک می‌توانند از Security Cloud Free به‌صورت محدود استفاده کنند یا از دوره‌های آزمایشی بهره ببرند.

💡 مزایا:

✅قدرت شناسایی بی‌نظیر: امتیاز کامل یا نزدیک به کامل در آزمون‌های چهار آزمایشگاه مستقل امنیتی.
✅محافظت قوی در برابر باج‌افزارها: جلوگیری از تغییرات مخرب ناشی از حملات باج‌افزاری.
✅ضد فیشینگ قدرتمند: توانایی شناسایی و مسدودسازی وب‌سایت‌های جعلی و صفحات کلاهبرداری با دقت بالا.
✅اجرای سبک و کم‌مصرف: تأثیر ناچیز بر عملکرد سیستم، بدون کاهش سرعت دستگاه.
✅پشتیبانی از چند پلتفرم: امکان استفاده از همین محصول برای حفاظت پایه‌ای روی موبایل.
✅کاملاً رایگان و بدون تبلیغات مزاحم: عدم نمایش تبلیغات در رابط کاربری.

💡 معایب:

❌ عدم ارائه پشتیبانی فنی مستقیم به کاربران رایگان: پشتیبانی فقط برای مشترکین نسخه پولی در دسترس است.
❌ برخی امکانات برای iOS محدود هستند: مثلاً تنها اسکن ساده روی این پلتفرم امکان‌پذیر است.
❌ محدودیت‌های منطقه‌ای و تحریم‌ها: فروش محصولات کسپرسکی در برخی کشورها، از جمله آمریکا، ممنوع شده است که ممکن است منجر به عدم دریافت به‌روزرسانی‌های پایگاه ویروس در آینده شود.
❌ نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی: طی سال‌های اخیر، برخی نگرانی‌های (عمدتاً سیاسی) در مورد حریم خصوصی داده‌های کاربران مطرح شده که ممکن است روی اعتماد برخی کاربران تأثیر بگذارد.

Panda Free Antivirus

Panda Dome Free نسخه رایگان آنتی‌ویروس شرکت Panda Security است که به دلیل رابط کاربری جذاب با تم‌های طبیعی شهرت دارد. این نرم‌افزار از موتور ابری برای اسکن بدافزارها استفاده می‌کند، به این معنا که پردازش‌های شناسایی بیشتر روی سرورهای ابری انجام می‌شود و فشار کمی به سیستم کاربر وارد می‌کند. یکی از قابلیت‌های خاص این آنتی‌ویروس، USB Vaccine است که از آلوده شدن فلش مموری‌ها و درایوهای USB به ویروس‌های Autorun جلوگیری می‌کند. همچنین، این نرم‌افزار دارای اسکنر شبکه وای‌فای برای شناسایی شبکه‌های ناامن و VPN محدود (۱۵۰ مگابایت در روز) است. Panda Free Antivirus فقط برای ویندوز در دسترس است و نسخه macOS آن به‌عنوان بخشی از نسخه‌های پولی Panda Essential/Premium ارائه می‌شود.

💡 مزایا:

✅رابط کاربری زیبا و کاربرپسند – طراحی بصری جذاب با پس‌زمینه‌های طبیعت که تجربه کاربری خوشایندی ایجاد می‌کند.
✅ایمن‌سازی درایوهای USB – قابلیت واکسینه کردن فلش مموری‌ها که در بسیاری از رقبا دیده نمی‌شود.
✅دارای VPN و اسکنر وای‌فای – وجود یک VPN محدود و قابلیت بررسی امنیت شبکه وای‌فای برای کاربران خانگی مفید است.
✅سبک و سریع – استفاده از فناوری ابری باعث کاهش مصرف منابع سیستم می‌شود.

💡 معایب:

❌ فاقد حفاظت وب – این آنتی‌ویروس ماژولی برای مسدودسازی وب‌سایت‌های مخرب و حملات فیشینگ ندارد، در حالی که اکثر رقبا این قابلیت را ارائه می‌کنند. کاربران برای محافظت در برابر تهدیدات آنلاین باید به افزونه‌های مرورگر یا روش‌های ایمنی دستی متکی باشند.
❌ نتایج ناهماهنگ در تست‌های امنیتی – در برخی آزمون‌ها عملکرد خوبی داشته، اما در برخی دیگر نتایج ضعیفی کسب کرده است، به‌ویژه در مقابله با باج‌افزارهای تغییر‌یافته.
❌ قابلیت‌های پیشرفته در نسخه پولی قرار دارد – ویژگی‌هایی مانند دیواره آتش (Firewall)، کنترل اپلیکیشن، حفاظت چندسکویی و اسکن پیشرفته شبکه وای‌فای فقط در نسخه‌های پولی Panda Dome در دسترس هستند.
❌ مناسب کاربران با نیازهای پایه – به دلیل نداشتن حفاظت وب و برخی ویژگی‌های مهم امنیتی، این نرم‌افزار بیشتر برای کاربرانی مناسب است که فقط به یک آنتی‌ویروس ساده برای ویندوز، آن هم در حالت آفلاین، نیاز دارند.

Comodo Free Antivirus

Comodo Free Antivirus یک راهکار امنیتی پیشرفته است که به دلیل ویژگی‌های تکنیکی فراوان از بسیاری از رقبا متمایز می‌شود. این آنتی‌ویروس علاوه بر موتور اسکن امضاپایه، دارای یک سیستم Sandboxing خودکار است که برنامه‌های ناشناس و مشکوک را در محیط ایزوله اجرا می‌کند تا در صورت مخرب بودن، به سیستم آسیب نزنند. همچنین یک ماژول رفتارشناسی در آن گنجانده شده که رفتار برنامه‌ها را زیر نظر می‌گیرد تا بدافزارهای جدید و ناشناخته را شناسایی کند. از دیگر قابلیت‌های پیشرفته آن می‌توان به مدیریت فرآیندها، دیسک نجات (Rescue Disk) برای حذف بدافزارهای مقاوم، و بررسی اعتبار فایل‌ها بر اساس پایگاه داده ابری کومودو اشاره کرد. این نرم‌افزار برای ویندوز ارائه شده است، اما نسخه macOS آن چند سال پیش منتشر شد و دیگر به‌روزرسانی نمی‌شود.

💡 مزایا:

✅Sandbox خودکار برای برنامه‌های ناشناس: حتی اگر یک بدافزار جدید شناسایی نشود، در محیط ایزوله اجرا شده و از آسیب‌رسانی آن جلوگیری می‌شود.
✅تشخیص بدافزار بر پایه رفتارشناسی (Behavior-based): یک لایه دفاعی قوی در کنار اسکن امضاپایه برای شناسایی تهدیدات جدید.
✅ابزارهای امنیتی پیشرفته: شامل Rescue Disk برای پاکسازی عمیق بدافزارها و پاک‌کننده تخصصی کومودو که معمولاً در محصولات رایگان یافت نمی‌شوند.
✅مجوز استفاده تجاری رایگان: برخلاف بسیاری از آنتی‌ویروس‌های رایگان که تنها برای مصرف شخصی مجاز هستند، Comodo Free Antivirus حتی در محیط‌های تجاری قابل استفاده است.

💡 معایب:

❌ عملکرد ضعیف در تست‌های عملی: در آزمون‌های مستقل، کومودو در برابر چند نمونه باج‌افزار ناکام ماند و امتیازهای پایینی کسب کرد.
❌ نتایج محدود از آزمایشگاه‌های مستقل: بسیاری از مؤسسات معتبر مانند AV-Test و AV-Comparatives، این آنتی‌ویروس را بررسی نمی‌کنند، که ارزیابی دقیق عملکرد آن را دشوارتر می‌سازد.
❌ رابط کاربری و تنظیمات پیچیده: برای کاربران مبتدی، مدیریت Sandboxing و تصمیم‌گیری درباره فایل‌های قرنطینه‌شده دشوار خواهد بود.
❌ عدم تغییرات عمده در سال‌های اخیر: رابط کاربری و برخی ویژگی‌های آن قدیمی هستند و به‌روزرسانی‌های اساسی دریافت نکرده‌اند.
❌ تغییرات پیش‌فرض در سیستم بدون اطلاع کاربر: در زمان نصب، تنظیمات DNS ممکن است به سرورهای کومودو تغییر کند، که برخی کاربران ممکن است آن را نپسندند.

360 Total Security

360 Total Security محصول رایگان شرکت چینی Qihoo 360 است که به عنوان یک بسته امنیتی همه‌کاره شناخته می‌شود. این نرم‌افزار علاوه بر آنتی‌ویروس، شامل ابزارهای متعددی مانند پاکسازی سیستم، بهینه‌سازی استارتاپ و تعمیر رجیستری است. در حالت پیش‌فرض، موتور ابری Qihoo برای اسکن بدافزارها استفاده می‌شود، اما اگر کاربر حالت “Security” را به صورت دستی فعال کند، موتورهای Bitdefender و Avira نیز برای بهبود شناسایی تهدیدات به کار گرفته می‌شوند. با این حال، نرم‌افزار در تنظیمات پیش‌فرض روی حالت Balanced قرار دارد که برخی از لایه‌های حفاظتی را غیرفعال می‌کند تا سرعت بیشتری داشته باشد، در نتیجه کاربران باید خودشان سطح امنیت را افزایش دهند.

360 Total Security همچنین یک افزونه امنیت وب ارائه می‌دهد، اما طبق گزارش‌ها، ادغام آن با مرورگر Chrome ضعیف است و عملکرد بهتری در Yandex یا Internet Explorer دارد. رابط کاربری این نرم‌افزار رنگارنگ و جذاب است و گزینه‌ای به نام Full Check دارد که با یک کلیک، چندین اسکن امنیتی، پاکسازی و بهینه‌سازی را انجام می‌دهد. نسخه macOS این نرم‌افزار نیز موجود است، اما تنها شامل آنتی‌ویروس و ابزار تمیزکاری سیستم می‌شود.

💡 مزایا:

✅رابط کاربری جذاب و امکانات متنوع بهینه‌سازی: برای کاربرانی که به‌دنبال یک ابزار چندمنظوره هستند، 360 امکانات متعددی از پاکسازی فایل‌های زائد تا بهینه‌سازی بوت سیستم را ارائه می‌دهد.
✅محافظت چندموتوره: قابلیت استفاده از Bitdefender و Avira در کنار موتور اختصاصی Qihoo (البته فقط در حالت Security Mode).
✅قابلیت حفاظت از باج‌افزار: ادعا شده که این نرم‌افزار فایل‌های مهم کاربر را تحت نظر دارد و از تغییرات غیرمجاز جلوگیری می‌کند.
✅کاملاً رایگان و بدون محدودیت زمانی: فاقد تبلیغات آزاردهنده داخلی.

💡 معایب:

❌ پیکربندی امنیتی ضعیف در حالت پیش‌فرض: موتورهای Bitdefender و Avira به‌طور خودکار فعال نیستند و اگر کاربر تنظیمات را تغییر ندهد، محافظت ضعیفی در برابر تهدیدات خواهد داشت.
❌ عملکرد نامطلوب در تست‌های عملی: در بررسی‌های PCMag، این نرم‌افزار در شناسایی بدافزارها و مقابله با باج‌افزارها عملکرد ضعیفی نشان داده است.
❌ عدم تأیید از سوی آزمایشگاه‌های مستقل: هیچ‌یک از مؤسسات معتبری مانند AV-Test و AV-Comparatives این آنتی‌ویروس را بررسی نکرده‌اند، که ارزیابی میزان امنیت آن را دشوار می‌کند.
❌ ابزارهای جانبی که ممکن است بیشتر مشکل‌ساز باشند تا مفید: برخی از امکانات مانند Instant Setup، نرم‌افزارهای تبلیغاتی مانند Opera و WhatsApp Desktop را پیشنهاد می‌دهد.
❌ هسته آنتی‌ویروس ضعیف‌تر از رقبا: باوجود قابلیت‌های جانبی متنوع، محافظت اصلی این آنتی‌ویروس به‌پای رقبایی مانند Avast و AVG نمی‌رسد.

Malwarebytes Free

Malwarebytes یکی از شناخته‌شده‌ترین ابزارهای حذف بدافزار است که به‌ویژه در مقابله با نرم‌افزارهای تبلیغاتی مزاحم (Adware) و جاسوس‌افزارها (Spyware) عملکرد درخشانی دارد. نسخه رایگان Malwarebytes Free یک اسکنر و پاک‌کننده بدافزار محسوب می‌شود و برخلاف آنتی‌ویروس‌های سنتی، حفاظت بلادرنگ ارائه نمی‌دهد. به این معنا که قابلیت شناسایی و حذف بدافزارها را دارد، اما نمی‌تواند به‌طور خودکار از ورود آن‌ها جلوگیری کند. کاربران باید سیستم را به‌صورت دستی اسکن کنند تا تهدیدات کشف و حذف شوند.

این نرم‌افزار قادر به شناسایی و پاکسازی ویروس‌ها، تروجان‌ها، کرم‌ها، جاسوس‌افزارها، روت‌کیت‌ها (Rootkit) و برنامه‌های ناخواسته (PUP) مانند نوارابزارهای تبلیغاتی است. نسخه رایگان آن برای ویندوز، مک و حتی اندروید در دسترس بوده و بسیاری از کاربران حرفه‌ای توصیه می‌کنند که در کنار یک آنتی‌ویروس اصلی استفاده شود تا در صورت عبور تهدیدی از دید آنتی‌ویروس، Malwarebytes بتواند با اسکن دستی آن را کشف کند. این نسخه همچنین ۱۴ روز به‌صورت آزمایشی امکانات پریمیوم (از جمله حفاظت بلادرنگ) را فعال دارد و پس از آن به یک اسکنر صرف تبدیل می‌شود.

💡 مزایا:

✅قدرت بالای پاکسازی بدافزار: Malwarebytes به شناسایی و حذف بدافزارهای سرسخت و جدید مشهور است و در مواردی که برخی آنتی‌ویروس‌ها نمی‌توانند یک سیستم آلوده را پاکسازی کنند، عملکرد فوق‌العاده‌ای دارد.
✅تخصص در شناسایی تهدیدات خاص: این نرم‌افزار قادر است تبلیغ‌افزارها، هایجکرهای مرورگر و سایر ابزارهای ناخواسته را که ممکن است از دید آنتی‌ویروس‌های معمولی مخفی بمانند، به‌دقت شناسایی کند.
✅سبک و کم‌حجم: از آنجا که حفاظت بلادرنگ ندارد، تنها در زمان اسکن اجرا می‌شود و به همین دلیل تأثیری بر عملکرد سیستم ندارد.
✅سازگاری با سایر آنتی‌ویروس‌ها: چون Malwarebytes Free به‌صورت خودکار اجرا نمی‌شود، می‌توان آن را در کنار سایر آنتی‌ویروس‌ها بدون ایجاد تداخل استفاده کرد.
✅رابط کاربری ساده و اسکن سریع: این نرم‌افزار رابط کاربری روانی دارد و فرآیند اسکن آن نسبتاً سریع انجام می‌شود.

💡 معایب:

❌ عدم حفاظت بلادرنگ: Malwarebytes Free نمی‌تواند ورود بدافزارها را به‌صورت لحظه‌ای متوقف کند، بلکه تنها در صورت اسکن دستی، تهدیدات را شناسایی و حذف می‌کند. بنابراین به‌تنهایی برای محافظت کامل از سیستم کافی نیست.
❌ ویژگی‌های پیشرفته فقط در نسخه پولی در دسترس هستند: قابلیت‌هایی مانند محافظت وب، اسکن خودکار زمان‌بندی‌شده و دفاع در برابر باج‌افزار فقط در نسخه پریمیوم ارائه می‌شوند.
❌ احتمال مثبت کاذب: برخی کاربران گزارش داده‌اند که Malwarebytes گاهی فایل‌های سالم را به‌اشتباه به‌عنوان بدافزار شناسایی می‌کند، هرچند تیم Malwarebytes معمولاً این مشکلات را به‌سرعت برطرف می‌کند.
❌ یک مکمل امنیتی، نه یک راهکار مستقل: Malwarebytes Free بیشتر یک ابزار تکمیلی است تا یک راهکار کامل امنیتی، بنابراین کاربران برای محافظت کامل نیاز به یک آنتی‌ویروس اصلی در کنار آن دارند.

مقایسه آنتی‌ویروس‌های رایگان

نام آنتی‌ویروس	قدرت شناسایی تهدیدات	تأثیر بر عملکرد سیستم	امکانات اضافی کلیدی	سازگاری (سیستم‌عامل‌ها)
Microsoft Defender	خوب (امتیاز قابل قبول در آزمایش‌ها، اما پایین‌تر از رقبا)​	کم تا متوسط (یکپارچه با ویندوز، بهینه‌شده توسط مایکروسافت)	محافظت پایه ویندوز (ضدبدافزار، دیوار‌آتش ویندوز)	ویندوز ۱۰/۱۱ (داخلی)؛ اندروید (با نام Defender for Endpoint)؛ فاقد نسخه مک
Avast One Essential	عالی (نزدیک به ۱۰۰٪ در شناسایی بدافزار و فیشینگ)​	کم (عملکرد سبک در ویندوز و مک)	VPN داخلی (۵ گیگ در هفته)؛ بهینه‌ساز سیستم؛ مدیر پسورد	ویندوز ۷/۸/۱۰/۱۱؛ macOS ۱۰.۱۲+؛ اندروید؛ iOS
AVG AntiVirus Free	عالی (امتیازات آزمایشگاهی مشابه Avast)​	کم تا متوسط (اسکن کامل کمی کُند)​	دیوارآتش تقویت‌شده؛ محافظ وب و ایمیل؛ اسکن ضعف‌های سیستم	ویندوز ۷/۸/۱۰/۱۱؛ macOS ۱۰.۱۰+
Avira Free Security	عالی (امتیاز کامل در آزمایشگاه‌ها)​	کم (بهینه و مبتنی بر کلاود)	VPN (۵۰۰ مگ/ماه)؛ پسورد منیجر؛ ابزار بروزرسانی برنامه‌ها	ویندوز ۷/۸/۱۰/۱۱؛ macOS ۱۰.۱۵+
Bitdefender Free	عالی (۶ از ۶ حفاظت در AV-Test)​	بسیار کم (سبک و حداقل استفاده)	تمرکز بر آنتی‌ویروس خالص بدون قابلیت جانبی اضافی	ویندوز ۷/۸/۱۰/۱۱؛ نسخه رایگان رسمی برای مک ندارد
Kaspersky Free	عالی (نزدیک به ۱۰۰٪ در شناسایی‌ها)​	کم (بهینه و سریع)	VPN محدود؛ مدیر رمز عبور محدود؛ حفاظت چنددستگاهی ابری	ویندوز ۷/۸/۱۰/۱۱؛ مک (فقط نسخه پایه KSC)؛ اندروید؛ iOS
Panda Free AV	متوسط (نتایج متناقض – فاقد وب‌پروتکشن)​	کم (مبتنی بر ابر؛ سبک)	واکسیناسیون USB؛ VPN ۱۵۰MB/روز؛ رابط زیبا با تم طبیعت	ویندوز ۷/۸/۱۰/۱۱؛ نسخه Mac رایگان ندارد
Comodo Antivirus	متوسط (ضعیف در تست عملی؛ labs کم)​	متوسط (کمی سنگین به دلیل sandbox)	sandbox خودکار برنامه‌ها؛ Rescue Disk؛ مانیتور رفتار	ویندوز ۷/۸/۱۰/۱۱؛ مک (نسخه قدیمی‌تر)
360 Total Security	ضعیف (وابسته به تنظیمات؛ عملکرد نه‌چندان خوب)​	متوسط (در حالت حداکثر امنیت سنگین‌تر)	چند موتور AV (Avira/Bitdefender)؛ ابزار بهینه‌سازی گسترده	ویندوز XP تا ۱۰/۱۱؛ macOS ۱۰.۷+ (نسخه سبک)
Malwarebytes (Free)	– (فقط اسکن دستی؛ بدون محافظت آنی)	صفر در حالت غیرفعال (فقط هنگام اسکن منابع‌گیر)	پاکسازی بدافزارهای پیشرفته؛ شناسایی Adware/PUP عالی	ویندوز ۷/۸/۱۰/۱۱؛ macOS ۱۰.۱۲+؛ اندروید (اسکن)

مقایسه و جمع‌بندی آنتی‌ویروس‌های رایگان

در مقایسه این آنتی‌ویروس‌ها، چند معیار کلیدی مانند قدرت شناسایی، تأثیر بر عملکرد، امکانات جانبی و سازگاری با سیستم‌عامل‌ها بررسی شده است.

🔹 قدرت شناسایی:
بر اساس نتایج آزمایشگاه‌های امنیتی مستقل و تست‌های عملی، بیشتر این محصولات عملکرد عالی در شناسایی ویروس‌ها دارند. تفاوت اصلی آن‌ها در قابلیت ضد فیشینگ، شناسایی بدافزارهای ناشناخته و واکنش به تهدیدات جدید است. به‌عنوان مثال، کسپرسکی، بیت‌دیفندر، اوست و AVG عملکرد درخشانی در این زمینه داشته‌اند، درحالی‌که 360 Total Security و کومودو در برخی تست‌ها ضعیف عمل کرده‌اند.

🔹 تأثیر بر عملکرد سیستم:
برخی آنتی‌ویروس‌ها مانند Bitdefender Free و Avast/AVG بسیار سبک و کم‌مصرف هستند و در پس‌زمینه کمترین تأثیر را روی سرعت سیستم دارند. در مقابل، برخی محصولات مانند 360 Total Security در صورت فعال‌سازی کامل همه موتورها، ممکن است باعث کندی سیستم شوند.

🔹 امکانات جانبی:
بعضی از این محصولات صرفاً روی اسکن و حذف بدافزارها تمرکز دارند (مانند Bitdefender Free و Malwarebytes Free)، در حالی که برخی دیگر عملاً یک بسته امنیتی کوچک محسوب می‌شوند و امکاناتی مانند VPN، مدیریت رمزهای عبور، ابزار بهینه‌سازی سیستم و اسکن شبکه وای‌فای را ارائه می‌دهند (مانند Avira Free Security و Avast One Essential).

🔹 سازگاری با سیستم‌عامل‌ها:
اکثر آنتی‌ویروس‌های رایگان از ویندوز و macOS پشتیبانی می‌کنند، اما برخی نسخه‌ها برای مک، اندروید و iOS نیز در دسترس هستند. بااین‌حال، ممکن است پشتیبانی از نسخه‌های قدیمی ویندوز (XP/Vista) محدود یا متوقف شده باشد و برای macOS معمولاً نسخه‌های اخیر (مثلاً macOS 10.12 به بعد) مدنظر باشد.

جمع‌بندی: بهترین آنتی‌ویروس‌های رایگان برای نیازهای مختلف

✅ بهترین گزینه برای امنیت بالا با کارایی مناسب:
اگر به دنبال بالاترین حد امنیت در کنار حفظ عملکرد سریع سیستم هستید، Avast One Essential و AVG Free گزینه‌های بسیار خوبی محسوب می‌شوند. این دو محصول در شناسایی تهدیدات و محافظت در برابر باج‌افزارها و فیشینگ عملکرد درخشانی داشته‌اند.

✅ بهترین گزینه برای سبک‌ترین آنتی‌ویروس:
اگر فقط یک آنتی‌ویروس کم‌حجم و بی‌سروصدا می‌خواهید که در پس‌زمینه کار کند، Bitdefender Free یا حتی Microsoft Defender (آنتی‌ویروس داخلی ویندوز) می‌توانند نیازهای پایه شما را پوشش دهند. اگرچه Defender به پای بهترین‌ها نمی‌رسد، اما برای کاربران عادی مناسب است.

✅ بهترین گزینه برای کاربران علاقه‌مند به امکانات جانبی:
اگر علاوه بر آنتی‌ویروس، به دنبال امکانات جانبی مانند VPN، مدیریت پسورد و ابزارهای بهینه‌سازی سیستم هستید، Avira Free Security انتخاب بهتری است. البته برخی از این امکانات در نسخه رایگان محدود هستند.

✅ بهترین گزینه برای مقابله با باج‌افزارها:
Kaspersky Security Cloud Free و Avast/AVG در زمینه محافظت در برابر باج‌افزارها عملکرد فوق‌العاده‌ای داشته‌اند و می‌توانند فایل‌های مهم شما را از رمزگذاری غیرمجاز محافظت کنند.

نکته مهم: هیچ آنتی‌ویروسی 100٪ بی‌نقص نیست!

در نهایت، هیچ آنتی‌ویروسی نمی‌تواند امنیت صددرصدی را تضمین کند. رعایت اصول ایمنی توسط کاربر، مانند عدم دانلود فایل‌های ناشناس، توجه به لینک‌های مشکوک و به‌روزرسانی مرتب سیستم‌عامل، مکمل نرم‌افزارهای امنیتی خواهد بود. با ترکیب یک آنتی‌ویروس رایگان قوی و رعایت عادات خوب دیجیتال، می‌توانید با اطمینان بیشتری در دنیای آنلاین فعالیت کنید، بدون آنکه هزینه‌ای بابت امنیت بپردازید.